Even een mededeling vooraf. De wereldgeschiedenis in twaalf bonen is geen kookboek. In dertien hoofdstukken – de tuinboon doet twee keer mee- vertelt Joël Broekaert op aanstekelijke wijze over de belangrijke rol die de nederige boon in onze geschiedenis speelt. Joël Broekaert, voor wie hem nog niet kent, is zowel recensent, culinair schrijver als televisiemaker (De smaak van Joël) en podcast producent (Makkelijke eters). De verhalen in het boek van Joël verschenen oorspronkelijk in Vrij Nederland. Voor het boek zijn ze geactualiseerd.
Ron 8.000 voor Christus begon de jager-verzamelaar zich te settelen. Het is boeiend om de lezen waarom naast linzen, tarwe en gerst ook erwten aangeplant werden. Overigens staan er twee verhalen in De wereldgeschiedenis in twaalf bonen die geen echte bonen zijn, namelijk de koffieboon en de cacaoboon. De pinda, die ook terugkomt, is wel een officiële peulvrucht, maar die noemen we dan weer onterecht aardnoot. Alle drie spelen ze een belangrijke rol in de voedselgeschiedenis. Maar verreweg de grootste verandering komt door de gewone bonenfamilie in het precolumbiaanse Amerika. Sperziebonen snijbonen, bruine, witte, rode, kidney, kievits en zwarte bonen zijn allemaal variëteiten van die Amerikaanse gewone boon. Peultjes, sugarsnaps zijn familie van de erwt. De linzen, tuinbonen en kikkererwten zijn weer aparte bonen.
Hoe hartverscheurend actueel is het verhaal over het wereldrecord hummus waarin Joël toelicht hoe het ‘gevecht’ om de nationaliteit van de kikkererwt symbool staat voor de aanspraak op de historische binding met het meest betwiste stukje land op aarde. De cirkel is rond met het verhaal over lupine. Heel lang hebben we ons geprobeerd te bevrijden van plantaardig eiwit als teken van armoede. En nu keren we terug naar boneneiwit als vleesvervanger.
Al met al is De wereldgeschiedenis in twaalf bonen een leerzaam en vermakelijk boekje (met bronvermelding per hoofdstuk voor diegenen die zich willen verdiepen in de materie). Goede cadeautip voor de komende decembermaand. Ook verkrijgbaar als e-boek.
De wereldgeschiedenis in twaalf bonen – Joël Broekaert – uitgever Atlas Contact – ISBN 9789045046556 – €20,00