Poes Lotje is al avonden boos op mij. Ze is haar lievelingsplekje kwijt want daar ligt Onno. Nou ja, niet Onno zelf maar zijn levenswerk:  De grote Kleyn. Culinair compendium. In de hand vasthouden is geen optie, dat zou voor een nekhernia zorgen qua gewicht.

Behoeft Onno Kleyn nog introductie? Met zijn vaste wijnrubriek in de Volkskrant, een wekelijks recept in diezelfde krant (de Volkskeuken) en zo’n veertig boeken over Italië, Frankrijk en wijn op zijn naam kent iedereen deze culinair journalist lijkt me.

De normale werkwijze voor een recensie is om het hele [kook]boek door te spitten, te lezen, een of meerdere recepten klaar te maken en zo een oordeel te vormen. Dat is uiteraard ook bij ‘De grote Kleyn’ mogelijk, maar dan had een recensie nog geruime tijd op zich laten wachten door de veelheid aan onderwerpen en de omvang van het boek (bijna 1000 pagina’s en 125 recepten).

Het super dikke boek is sober vormgegeven in een prettig leesbaar lettertype en op dun papier gedrukt (anders was het boek nog zwaarder uitgevallen). De prachtige illustraties van Marly Hendricks tonen aan dat zwart-wit niet saai hoeft te zijn, zelfs niet in de culinaire wereld. We krijgen drie delen voorgeschoteld: deel één behandelt allerlei ingrediënten in ruim 670 pagina’s, vervolgens komen we in de techniek terecht en tot slot reizen we vanaf pagina 924 door de landen van Europa. Het deel techniek bevat trouwens ook overwegingen over onderwerpen als ‘gezond’, ‘lekker of vies’ en ‘authenticiteit’.

Onno is een strenge leermeester voor de cursisten van de Academie Culinair Schrijven, maar legt de lat voor zichzelf even hoog. Met hulp van zijn dochter Charlotte en zijn vrouw Juliette werd grondige research verricht blijkens de literatuurlijst. Een recepten- en trefwoordenregister maken het boek zo compleet als een compendium kan zijn.

Dit boek kun je uiteraard als naslagwerk gebruiken en vaak zal je ook vinden wat je zoekt, maar beter nog is het gewoon regelmatig uit de kast te pakken en een willekeurig trefwoord op te zoeken of met een specifieke Europese keuken voor ogen te gaan lezen. Wedden dat je al ‘surfend’ weer nieuwe interessante onderwerpen tegenkomt?

Ooit al eens van Stron d’Poye oftewel een boterham met kippenstront gehoord of weet je een poelepetaat is? Sla een bladzijde open en verbaas je, leer, vermaak je of tref een feest der herkenning aan. Mijn persoonlijke favoriet is het hoofdstuk ‘Vreemd Voer’ met de meest bizarre en exotische ingrediënten alsmede andere rariteiten: lees en huiver! Voor veel foodbloggers zou ‘De grote Kleyn’ verplichte kost moeten zijn als factfinding, om te voorkomen dat er onnodig onzin wordt uitgekraamd, nieuwe fabels de wereld in worden geslingerd of vooroordelen ontstaan.

Kortom een zwaar boek met een lichte toon, zelfs waar het serieuze zaken als dierenleed betreft. Is er nog een nadeel op te noemen? Dat zou dan de omvang moeten zijn. Hierdoor is lezen in bed schier onmogelijk waardoor de relatie met poes Lotje voorlopig ernstig verstoord blijft, want dit boek verdient het om regelmatig op schoot te worden genomen.

Koop bij bol.com

Uitgever Nijgh & Van Ditmar – €45,00 – ISBN 9789038803470