Het thema van de Boekenweek (tot en met zondag 31 maart) is ‘De moeder, de vrouw’. Ik weet niet of meer mensen dat hebben, maar bij ‘moeder de vrouw’ zie ik een robuuste huisvrouw voor me uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Opgewassen tegen de dagelijkse uitdagingen van huishouden en na-oorlogs bestaan. Iets dergelijks voel ik bij de titel van het bijzondere boek Vrouwvolk. Niet iets dat associaties oproept aan feeërieke, kunstzinnige platen, zou ik zeggen. Toch is Vrouwvolk precies daarmee gevuld. Dit ‘kunstkookboek, dat misschien tegelijk een kookkunstboek is’ is een ode aan veertien bekende vrouwen en wat zij (waarschijnlijk) aten. Van Marie Antoinette, Frida Kahlo en Julia Child tot Sophia Loren en Björk.
Het boek is gemaakt door twee vrouwen uit Noorwegen. Marianne Pfeffer Gjengedal is foodstylist, schreef de recepten en de persoonlijke toelichting bij elk hoofdstuk en maakte de gerechten. Klaudia Iga Pérès is portret- en foodfotografe. Wat dit boek bijzonder maakt en soms, zoals de auteurs ook zelf zeggen, een beetje absurd, is dat Marianne en Klaudia zelf model stonden voor de foto’s. Dus je kijkt naar een foto van Frida, maar het is Frida niet. De auteurs bouwden een appartement of schuur van schoonouders om tot stijlkamer en leefden zich uit met props, die ze leenden van woonwinkels en kostuumontwerpers of verzamelden op rommelmarkten in Frankrijk en Italië. Marianne verkleedde zich als Coco Chanel, met kenmerkend parelsnoer en donker gestifte lippen; Klaudia met witte blouse werd Marilyn Monroe, inclusief wulps decolleté.
Sommige van de geportretteerde vrouwen kookten zelf, andere stonden zelden achter het fornuis en lang niet altijd is er iets over hun eetgewoontes bekend. Toch is Vrouwvolk meer kookboek dan je misschien zou denken. Het boek bevat bijna honderd (!) recepten, van de spruitjes en Yorkshire puddings van Jane Austen en de peperkoekjes van Astrid Lindgren tot de IJslandse vissoep van Björk. Marianne verzamelde en bewerkte ze waar nodig. In de inleidingen verklaart ze haar keuzes en vertelt aardige wetenswaardigheden. Wist je dat Marilyn op haar hotelkamer zelf kookte op een elektrisch fornuisje? En dat Frida ’s middags een blauwe lunchtrommel met lekkers vulde, die ze dan naar het atelier van haar man Diego Rivera liet brengen? En Coco hád niet eens een keuken in haar appartement in The Ritz in Parijs.
Vrouwvolk is een verzameling verhalen, over de fantastische vrouwen die de ondertitel noemt, maar ook over twee vriendinnen die vijf jaar lang een bizar project ten uitvoer brengen en soms tussendoor een baby voeden of een parkeermeter bij moeten vullen. Het resultaat is een sprookjesachtige reis door de tijd en door verschillende keukens. Een compliment aan de uitgever die het lef had dit unieke boek te publiceren.
Vrouwvolk: Fameuze recepten voor fantastische vrouwen – Marianne Pfeffer Gjengedal & Klaudia Iga Pérès – Nijgh & van Ditmar – ISBN 9789038806747 – €39,99
Foto’s achtergrond uit het boek: Baked Alaska / Charlotte russe